Liên hệ
29/06/2025
Bình luận(0)Trong chuỗi bài viết “Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân & Tuân thủ Nghị định 13/2023/NĐ-CP”, chúng ta đã cùng tìm hiểu về khuôn khổ pháp lý hiện hành và các hình thức xử lý vi phạm dữ liệu cá nhân (DLCN) cơ bản tại Việt Nam. Tuy nhiên, một “cây búa” pháp lý với sức nặng lớn hơn nhiều đang chờ đợi các tổ chức và doanh nghiệp nếu không tuân thủ: Dự thảo Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (PDPL) và Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính (CASD) trong lĩnh vực an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đây là những văn bản được kỳ vọng sẽ tạo ra một cuộc “cách mạng” trong việc đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu tại Việt Nam.
Dự Thảo Nghị Định Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính (CASD): Mức Phạt Tài Chính Có Thể Gây Choáng Váng
Để đưa Luật PDPL vào thực thi một cách hiệu quả, Chính phủ Việt Nam đang tích cực xây dựng Dự thảo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân (CASD). Dự thảo này được kỳ vọng sẽ ban hành sau khi Luật PDPL được thông qua, hoàn thiện hệ thống pháp lý về bảo vệ dữ liệu tại Việt Nam.
Điểm đáng chú ý nhất và có thể gây chấn động lớn nhất trong Dự thảo CASD là đề xuất mức phạt tiền lên đến 5% tổng doanh thu của năm tài chính liền trước tại Việt Nam của tổ chức, doanh nghiệp vi phạm. Mức phạt này cho thấy sự nghiêm túc và quyết liệt của Việt Nam trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới các tiêu chuẩn quốc tế như GDPR (Quy định chung về bảo vệ dữ liệu) của Liên minh Châu Âu – nơi mức phạt có thể lên tới 4% doanh thu toàn cầu hoặc 20 triệu Euro, tùy mức nào cao hơn.
Việc áp dụng mức phạt dựa trên tỷ lệ doanh thu biến một vi phạm nhỏ nhất thành nguy cơ tài chính khổng lồ, buộc các doanh nghiệp phải đưa vấn đề bảo vệ dữ liệu lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của ban lãnh đạo.
Ngoài Tiền Phạt: Những Hình Thức Phạt Bổ Sung Cực Kỳ Nghiêm Khắc
Không chỉ dừng lại ở các khoản phạt tài chính, Dự thảo CASD còn đề xuất một loạt các hình thức phạt bổ sung có thể ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp bạn. Những chế tài này được thiết kế không chỉ để răn đe mà còn để đảm bảo việc khắc phục hậu quả triệt để và khôi phục niềm tin của xã hội:
- Tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh từ 1 đến 3 tháng: Đây là hình phạt trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của doanh nghiệp, có thể dẫn đến việc tạm dừng hoặc chấm dứt hoạt động hoàn toàn trong một khoảng thời gian nhất định.
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính: Gây thiệt hại về tài sản và gián đoạn vận hành khi các công cụ, thiết bị liên quan đến vi phạm bị thu giữ.
- Tạm đình chỉ hoặc đình chỉ có thời hạn xử lý dữ liệu cá nhân từ 1 đến 3 tháng: Đối với hầu hết các doanh nghiệp trong kỷ nguyên số, xử lý dữ liệu cá nhân là xương sống của mọi hoạt động (marketing, bán hàng, chăm sóc khách hàng, vận hành). Việc tạm đình chỉ có thể đồng nghĩa với việc tê liệt hoạt động, mất doanh thu và làm giảm sút nghiêm trọng trải nghiệm khách hàng.
- Buộc hủy, xóa dữ liệu cá nhân đến mức không thể khôi phục: Đây là một yêu cầu kỹ thuật phức tạp và mang tính triệt để. Nó không chỉ là việc nhấn nút “delete” thông thường mà đòi hỏi các phương pháp xóa dữ liệu an toàn, không thể phục hồi trên mọi hệ thống, bản sao lưu, và cả với các bên thứ ba có liên quan. Việc này có thể dẫn đến mất mát vĩnh viễn các thông tin kinh doanh giá trị, lịch sử khách hàng, hoặc dữ liệu nghiên cứu quan trọng.
- Buộc hoàn trả hoặc nộp lại số lợi bất hợp pháp: Nhằm tước bỏ mọi lợi ích có được từ hành vi vi phạm, gửi thông điệp mạnh mẽ về việc không dung thứ các hành vi trục lợi từ dữ liệu cá nhân trái phép.
- Buộc công khai xin lỗi trên các phương tiện thông tin đại chúng: Gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín, hình ảnh thương hiệu và có thể mất niềm tin từ khách hàng, đối tác trong dài hạn.
Chuẩn Bị Cho Tương Lai: Nâng Cao Nhận Thức và Hành Động Chủ Động
Những chế tài sắp tới không chỉ là lời cảnh báo mà là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân. Mức phạt 5% doanh thu cùng các hình phạt bổ sung có thể đẩy bất kỳ doanh nghiệp nào vào tình thế cực kỳ khó khăn, thậm chí là phá sản.
Để đối mặt với những thách thức này và biến chúng thành cơ hội để củng cố niềm tin, các tổ chức cần tập trung vào những điểm chính sau:
- Nắm vững Vòng đời Dữ liệu và Trách nhiệm: Từ việc thu thập, lưu trữ, xử lý, chia sẻ cho đến hủy bỏ dữ liệu, mọi giai đoạn đều phải tuân thủ nghiêm ngặt. Việc thực hiện Đánh giá Tác động Xử lý Dữ liệu Cá nhân (DPIA) và Đánh giá Tác động Chuyển Dữ liệu Cá nhân ra nước ngoài (DTIA) không chỉ là nghĩa vụ mà còn là công cụ quản lý rủi ro liên tục.
- Đầu tư vào An ninh mạng và Kế hoạch Ứng phó Sự cố (IRP): Các sự cố lộ lọt dữ liệu có thể xảy ra bất ngờ, và yêu cầu báo cáo trong 72 giờ là rất chặt chẽ. Doanh nghiệp cần có khả năng giám sát 24/7, phát hiện sớm các mối đe dọa, và một kế hoạch ứng phó sự cố được diễn tập kỹ lưỡng, đảm bảo quy trình thông báo nhanh chóng và hiệu quả. Việc thiếu biện pháp bảo mật đầy đủ sẽ là một trong những cơ sở chính để áp dụng các chế tài.
- Triển khai Giải pháp Quản lý và Hủy Dữ liệu Có Thể Kiểm Chứng: Yêu cầu “buộc hủy, xóa dữ liệu đến mức không thể khôi phục” không đơn giản là xóa thông tin trên máy tính. Nó đòi hỏi các giải pháp kỹ thuật chuyên sâu và quy trình minh bạch để đảm bảo dữ liệu thực sự biến mất khỏi mọi hệ thống và bản sao lưu, kể cả các bên thứ ba.
- Đảm bảo Khả năng phục hồi Hoạt động (Operational Resilience): Rủi ro bị “tạm đình chỉ xử lý dữ liệu” đòi hỏi doanh nghiệp phải đánh giá mức độ phụ thuộc vào dữ liệu cá nhân và có các kế hoạch dự phòng, liên tục kinh doanh để giảm thiểu thiệt hại nếu lệnh đình chỉ được áp dụng.
- Xây dựng Năng lực Pháp lý và Tuân thủ Nội bộ: Navigating các quy định phức tạp đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về luật pháp, xây dựng các chính sách nội bộ minh bạch, và thường xuyên đào tạo nhân sự về ý thức và quy trình bảo vệ dữ liệu.
Kết Luận: Chuyển Rủi Ro Thành Lợi Thế Cạnh Tranh
Việc các chế tài nghiêm khắc sắp được ban hành là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nâng tầm năng lực quản trị dữ liệu, củng cố lòng tin của khách hàng và đối tác, qua đó tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững trong môi trường kinh doanh số.
Đầu tư vào an ninh mạng và tuân thủ dữ liệu ngay từ bây giờ không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các chế tài nặng nề mà còn xây dựng một hình ảnh đáng tin cậy và chuyên nghiệp.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Ấn phẩm này chỉ nhằm mục đích cập nhật thông tin chung. Đây không được coi là tư vấn chuyên môn cho bất kỳ trường hợp, tổ chức hoặc cá nhân cụ thể nào.